BLOG: Zaanstad is nog niet zover

Afgelopen zondag liep ik al hardlopend vanaf Hilversum door de weilanden naar Utrecht. Als je in die stad aankomt en door de straten loopt zie je op heel veel muren gave kunstwerken. Soms met een oud stadsgezicht maar vooral met hippe, spannende en jonge verhalen van Utrechtse makers.

In Zaanstad zijn we niet zover, nog niet! Want sinds het najaar van 2022 zijn twee in Zaandam woonachtige Poolse kunstenaars begonnen met het maken van muurschilderingen naar de schilderijen van Claude Monet. Het briljante idee van Maciej Gadek en Pjotr Bazynski is door inwoners, het stadhuis en bedrijven met groot gejuich ontvangen. Maar liefst 25 muurschilderingen moeten er door heel Zaanstad verschijnen, gelijk aan het aantal werken dat Claude Monet ruim honderdvijftig jaar geleden in Zaandam en omgeving schilderde. Links en rechts worden er potjes geld gezocht en gevonden met als inzet ervoor te zorgen dat al het werk voor 2024 klaar is. Want dan viert Zaanstad haar 50-jarig bestaan als stad. Ook Artzaanstad viert dat jaar trouwens haar 50-jarig bestaan.

De blijdschap over het maken van al die muurschilderingen deel ik. Het helpt vele dode plekken in de stad op te fleuren. Ik hoop ondertussen dat het helpt om zowel bewoners als mensen in de politiek en het culturele veld de meerwaarde van dit soort kunstuitingen op straat te laten inzien. Wat mij betreft stopt dat niet bij het maken van 25 schilderijen van Claude Monet. Want hoe mooi ze ook zijn. Het is teruggrijpen naar vroeger, naar de mazzel dat Monet ooit Zaandam en omgeving uitkoos voor een verblijf. De roep om er allerlei toeristische wandelingen aan vast te plakken zijn wat mij betreft dan ook weer tekenend. Het moet en zal ook iets opleveren.

Mijn hoop is dat in 2024 en verder ook andere Zaanse kunstenaars de kans krijgen om op verschillende plekken hun kunsten te vertonen. En dan niet het geijkte, de Zaan en de molens, maar met een nieuw verhaal of een sterke of mooie boodschap. En vooral met een blik richting de toekomst. Over wie de stad wil zijn. Met materiaal dat de kunstenaar zelf uitkiest. Met een eigen verhaal. Figuurlijke woorden met de kwast of letterlijk met prachtige poëzie van de stadsdichters.

Wat dat betreft was de expositie bij Artzaanstad in januari een fantastische reflectie van wat er in Zaanstad allemaal gebeurt. Naast werk van zes gave kunstenaars toonden we ‘zelfportretten’ gemaakt door 38 leerlingen van VWO plus van het St. Michaël college. Geen letterlijke portretten maar beeltenissen van wat die kids in Zaandam doen, hoe zij zich in het Zaanse vormen, wat in de stad of hun omgeving belangrijk voor hun is. Hoe tof zou het zijn een paar van dat soort werken op muren door Zaanstad te zien. 50 jaar Zaanstad is daarvoor een prachtige reden. De stad, nog zo jong, die zich in dat feestjaar richt op de toekomst!